Szkoła Podstawowa nr 2

         8 czerwca br. obchodziliśmy Święto Szkoły pod patronatem Aleksandra Majkowskiego autora Żëca ë przyigòd Rémùsa, najbardziej popularnej powieści napisanej po kaszubsku. Nikt nie znał lepiej ludu kaszubskiego niż Majkowski – napisze po latach Andrzej Bukowski, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, literat, kaszubolog.

W swej konotacji na temat Życia  i przygód Remusa dostrzega symboliczną autobiografię pisarza[1]. Pierwszym czynnikiem wskazującym na aspekty biograficzne między dziełem a życiem jego twórcy jest oczywiście miejsce pochodzenia pisarza: południowa część Kaszub, Kościerzyna, 17 lipca 1876 roku. Druga zależność wynika z wykształcenia, a także późniejszej pracy zawodowej: niemieckie gimnazjum w rodzinnym mieście, następnie w Chojnicach, gdzie po raz pierwszy Majkowski styka się z polską historią i literaturą. Później podejmuje studia medyczne na Uniwersytecie  w Gryfii. Pod wpływem licznych pamiątek, świadczących o starej i wielkiej tradycji pomorskiej, obudził się w Majkowskim szczepowy duch Kaszubów[2].

Podczas I wojny światowej Aleksander Majkowski zostaje wcielony do armii niemieckiej jako lekarz wojskowy. Po wojnie prężnie działa na rzecz kultury kaszubskiej. Osiedlił się w Kartuzach i wznowił wydawnictwo „Gryfa”, a po jego upadku redaguje w 1923 roku w Kościerzynie „Pomorzanina” z kaszubskim dodatkiem literackim „Druh”.

        W 1938 roku Żëcé ë przigodë Remusa ukazują się w formie książkowej i tym samym zyskują sobie miano dzieła najwybitniejszego z wybitnych. Powieść razi wielowątkowością i głębią przemyśleń, zwłaszcza zaś urzeka konotacjami nawiązującymi do historii Kaszubów, objawiającymi się jako „zapadły zómk” i „zaklãta królewiónka”, którą ocalić zdoła rycerz ze „skażoną mową” – Remus. Jego wyobraźnia od dawna jest przepełniona baśniowym światem kaszubskich legend i bajek, co wzmaga w nim poczucie odrealnienia, a tym samym czyni go „pretendentem” do pokonania trzech zjaw: Strachu, Trudu i Niewarto. Mimo swych ułomności jest prawy i szlachetny. Lecz jego dramat polega na tym, że nigdy nie zdołał przełamać bariery własnych możliwości. Nie spełnił życzenia dziewczyny-animy, pozostając w emocjonalnym rozdarciu i z nadzieją, że ktoś inny podejmie się tego zadania[1]. Właśnie w tym Remusowym duchu przebiegało tegoroczne Święto Szkoły, które już od kilku lat ma formę plenerową, to znaczy, że uczniowie, nauczyciele i zaproszeni na uroczystość goście, wybierają się do miejsc związanych z życiem danego patrona. Ta innowacyjna forma cieszy się wielkim uznaniem, ponieważ biograficzne wątki danego pisarza stają się „żywą historią”. 

        W tym roku wybraliśmy się do Kartuz, gdzie od 1921 roku mieszkał Aleksander Majkowski i tam też został pochowany. Dlatego też pierwszym miejscem, które odwiedziliśmy, był cmentarz w Kartuzach.

        Na grobie pisarza zapaliliśmy znicz oraz położyliśmy wiązankę kwiatów, a pan dyrektor, Kazimierz Bistroń, opowiedział nam o znaczeniu twórczości autora Jak w Koscerzenie koscelnego obrale dla potomnych.

        Następnie zwiedziliśmy przepiękną Kolegiatę Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny – kościół poklasztorny zakonu kartuzów, gdzie historyczne dzieje związane z tym miejscem przybliżył nam ks. prałat Piotr Krupiński. Później udaliśmy się do Kartuskiego Centrum Kultury, aby rozpocząć uroczystość związaną ze Świętem Szkoły.

        Dyrektor gimnazjum najpierw podziękował p. Aleksandrze Maciborskiej-Pytce za użyczenie nam sali teatralnej w KCK, po czym przywitał zaproszonych gości,(Z. Żmuda-Trzebiatowski, A. Miłosz,  T. Koszałka, B. Nikonowicz, A. Meyer, Z. Klotzke, F. Okoń z zespołem Lewino, K. Potrykus, G. Słowi, W. Joskowska, B. Szpica, M. Stolc, Z. Leżański, B. Formela, S. Cejrowski,  Z. Koszałka), nauczycieli i uczniów. Po powitaniu obejrzeliśmy spektakl w wykonaniu grupy teatralnej naszego gimnazjum pt. Jak Rémùs biôtkùje sӑ z trzema ùkôzkama na podstawie powieści Aleksandra Majkowskiego Żëcé ë przigodë Rémùsa. Następnie wystąpił prof. Tadeusz Linkner  z referatem O kaszubskiej epopei Majkowskiego i innych utworach. W tym miejscu warto przytoczyć słowa profesora na temat wartości poruszanych w epopei Majkowskiego:

        „Na polu różnorakich walk niezwyciężony jednak zostaje trud życia i idea Remusa, który na pytanie o „zaklętej królewionce” i „zapadłym zamku” odpowiada: Chcę!.

        Żëcé i przigodë Remusa są w regionalnej literaturze kaszubskiej dziełem o epokowym znaczeniu. Jest to bowiem pierwsza powieść o fenomenalnym folklorystycznym charakterze, pokazująca  ideowe konotacje między historią a obyczajowością, w której język kaszubski uzyskuje rangę języka literackiego, pełnowymiarowego i adekwatnego narzędzia do opisania niezwykłych przygód Remusa”.

        Następnie dyrektor wręczył nagrodę p. Krystynie Lewnie – polonistce gimnazjum w Luzinie za zdobycie I miejsca w Ogólnopolskim Konkursie Prozatorskim im. Jana Drzeżdżona.

        Kolejnym punktem uroczystości było odczytanie i nagrodzenie laureatów tegorocznego Wojewódzkiego Konkursu Poetycko-Prozatorskiego „Miłość, dobro i przyjaźń”, który cieszy się niebywałą popularnością, o czym świadczy ilość nadesłanych prac. Otóż w Konkursie udział wzięły 34 szkoły. Nadesłano 47 prac prozatorskich, w tym jedna napisana w języku kaszubskim oraz 84 wiersze, w których 4 napisane były po kaszubsku.

       Komisja konkursowa w składzie : Krystyna Lewna, Mieczysław Bistroń, Grażyna Kulas, Izabela Kaczmarek, nagrodziła następujące prace:

Kategoria proza w języku polskim:

1. „Biały pokój”, godło: Luna, Weronika Wysokińska, Gimnazjum nr 1 w Lęborku. Praca ta pokazuje słodko-gorzkie oblicze Śmierci i Nadziei. Opisuje dramat nastoletniego chłopca Oskara, który umiera na białaczkę, natomiast jego szpitalny przyjaciel – Piotr, wymyka się śmierci i zaczyna z nią prowadzić dialog. Metaforyczne dygresje na temat bezgranicznej przyjaźni, stanowią kwintesencję opowiadania. Postawiono również pytanie metaforyczne o życie po życiu?
2. „Poza świadomością”, Ines Piątkowska, Gimnazjum nr 2 im. Jana Heweliusza w Żukowie, Narratorem jest młoda bohaterka, nastolatka, po drastycznych przejściach: białaczka, próby samobójcze, osamotnienie. Bohaterka prowadzi monolog wewnętrzny z „drugą sobą”, z wewnętrznym „ja”, aby uzyskać odpowiedź na Kantowskie pytanie: Kim jestem?
3. „Panta rhei”, Maria Wolska, Gimnazjum w Barcinie. Traktat o przemijaniu człowieka, o początku i końcu ludzkiego istnienia. Życie płynie zgodnie   z łacińską definicją, będącą tutaj tytułem pracy, a my musimy się w nim odnaleźć.

Ex aequo„Odrobina szczęścia”, Anita Plichta,  Gimnazjum w Miechucinie. Opowiadanie to pokazuje relacje jakie mogą się zawiązać między człowiekiem a psem. Wielka przyjaźń Julki do Brudera przełamuje niemożliwe wydawać by się mogło do pokonania granice; egzystencjonalne   i materialne.

1. Wyróżnienie: „Moc uczuć”, Agnieszka Sakowicz, Gimnazjum nr 1 Lębork. Bardzo fantastyczna czasoprzestrzeń, zdominowana przez roboty – istoty bezduszne. Rządy cybermaszyn obala Astro – chłopiec, który z miłością „wpatrywał się w bezduszne oczy robotów”.

Ex aequoWyróżnienie: „Razem łatwiej i przyjemniej”, Amelii  Sakwińskiej, Gimnazjum nr 1 w Redzie. To opowiadanie personifikuje Miłość, Przyjaźń i Dobro. Przyjaciółki kłócą się ze sobą, lecz kiedy przekonują się, że osobno są nieszczęśliwe, postanawiają się pogodzić.

           Kategoria poezja w języku polskim:

1. „Metafizyczna struktura człowieka”, Joanna Okrój,  Gimnazjum   w Miechucinie. To naprawdę metafizyczna próba odgadnięcia człowieka     w jego człowieczeństwie. Z Platońskim pierwowzorem Dobra, jako wartości najważniejszej w życiu.
2. „Dlaczego…?”, Wojciech Lange, Gimnazjum w Żelistrzewie. Wiersz ten został zadedykowany ofiarom tegorocznego zamachu terrorystycznego  w Brukseli. Pokazuje przerażającą siłę zła, którą można pokonać nie złem, lecz miłością.
3. „Miłość, przyjaźń, dobro…”, Anna Korth, Publiczne Gimnazjum  w Pucku. W wierszu autorka dopytuje o wartość tytułowych uczuć. Czym są dla nas ludzi współczesnych?

Ex aequo„Czekanie na miłość”, Anna Myszke, Samorządowe Gimnazjum w Bolszewie. Wiersz ten najprościej można zdefiniować cytatem, który jest jego fragmentem: „Człowiek samotny i stary nie jest sam, ma Boga”.

4           Wyróżnienie: „Podła dobroć”, Patrycja Knitter, Gimnazjum w Lubni. W wierszu tym postawiono pytanie: Jaka może być dobroć? Czy Dobroć może być dobra, kiedy dochodzi do manipulacji drugim człowiekiem?

         Kategoria proza i poezja w języku kaszubskim:

1. Opowiadanie „Łôwka w parkù”, Jolanta Staroszczyk, Gimnazjum Szemudzie. To humorystyczne opowiadanie, opisujące perypetie młodej kobiety, która usiadła na pomalowaną w parku ławkę. Zażenowana całą sytuacją dziewczyna pragnie jak najszybciej ukryć swą niefrasobliwość przed rówieśnikami. Z pomocą przychodzi jej Morcen, chłopak bardzo podoba się Ance i nieszczęśliwa ławka, stała się w rezultacie pretekstem do zawiązania głębszej znajomości.
2. Poezja: „Ni ma dnia, ni ma chwilë”, Nikola Cyman, Łebieńska Huta, Gimnazjum Szemudzie. Wiersz pokazuje „uzależnienie”  człowieka od miłości, bez której nic nie ma sensu. Życie bez miłości jest pustą wegetacją.

            Warto tutaj jeszcze dodać, że wszystkie prace nagrodzone w konkursie można przeczytać na stronie internetowej Gimnazjum w Luzinie!

                                                                                                                      K. Lewna